Category Archives: Essentie

Hoe maken we iets van de toekomst?

We leven in een prestatiemaatschappij. Voor diegene die dat nog niet wist, bij deze. Al vanaf jonge leeftijd wordt er van ons geëist bovengemiddeld te presteren op school en het liefst ook de sportvelden, daarbij keuzes te maken die onze carrière stap voor stap aan banden legt en vervolgens behoren we ook nog extra initiatieven te nemen om de wereld te laten zien wat we zelfstandig in onze mars hebben, een bloemrijk sociaal leven te onderhouden en bovenal laten zien hoe gelukkig we zijn. Alles moet beter, sneller, ambitieuzer. Zonder visie, ben je bij voorbaat al afgeschreven. Op internet probeert iedereen zich met hangen en wurgen van hun beste kant te laten zien, terwijl de kleerscheuren keurig netjes verborgen blijven achter onschuldige emoji’s. ‘Kijk mij nou (gelukkig zijn)!’ schreeuwen we allemaal tegelijk. Het vormt een ruis, dat samen met het geluid van de avondspits weerkaatst en wegsterft tegen de torenhoge kantoorpanden en carrièreladders.

Mensen branden zichzelf op met een tunnelvisie gericht op hun carrière, worden geveld door een onbegrepen burn-out en zijn ongelofelijk verslaafd geraakt aan bevestiging, sociale rangordes en ambitie. De drang om jezelf te bewijzen is groter dan ooit. Deze wereldwijde vraag is nog net niet in hoofdletters geschreven maar danst in vele hoofden rond: hoe maken we iets van de toekomst?

Laat mij mezelf voorstellen. Ik ben Dionne Zwier, inmiddels zeventien jaar en voel me een zodanige wijsneus, dat ik besloten heb deel te nemen aan de schrijfwedstrijd van ‘ik schrijf’. Want, ik schrijf. Heel graag zelfs. En daarbij sprak de titel van de schrijfwedstrijd mij aan. Nog veel erger zelfs. Ik ben Dionne Zwier, zeventien jaar, zit in mijn examenjaar van het VWO en daarbij ben ik niet bang om mijzelf te laten zien. Ik word vaak als ambitieus, daadkrachtig en vooruitstrevend omschreven en daar ben, was, ik enorm trots op. Ik begon namelijk in de brugklas met een mavo-advies en wist me, zonder dat het me extra jaren gekost heeft, op te werken tot het VWO. Tijdens deze bewogen schoolcarrière nam ik veel initiatief: zo organiseerde ik voor de klas een succesvolle tulpenactie om geld op te halen voor onze eindreis – wat zich geëvolueerd heeft tot een groot voorbeeld- en startte ik samen met mijn gymdocent het allereerste Olympic Moves team van onze school: ik organiseerde wedstrijdkleding, de selectie zelf, maakte afspraken met een sportclub om daar mijn trainingen te mogen geven en regelde het vervoer. Daarnaast voetbalde ik en maakte ik op mijn vijftiende mijn debuut in het volwassen vrouwenvoetbal: in de hoofdklasse landelijk. Tussen de vrouwen van een jaar of 24 wist ik mijn mannetje te staan en ook dit zorgde ervoor dat ik op vele vlakken hoge ogen gooide.

Goed gelezen, ik schreef dat ik voetbalde. Ik schreef dat ik trots was. Ik ben inmiddels gestopt met voetballen, doordat ik me flink had overtraind en zodanig geconfronteerd werd met vormverlies, dat ik niet meer met zelfvertrouwen en plezier naar de club kon gaan. Ik stopte, met iets wat de afgelopen acht jaar mijn vurige passie is geweest. Ook op school ging het na mijn overstap naar mijn laatste twee jaren bergafwaarts. Ik was ambitieus, werkte, deelde een sociaal leven en raakte verslaafd aan de flow die succes en waardering met zich meebracht. Zo verslaafd, dat ik mijn nachtrust opgaf en wekenlang na twaalven naar bed ging, om rond zessen mijn dagelijkse race tegen de klok weer voort te zetten. Ik liep achter de feiten aan, maar met een zodanig goed gevoel, dat ik pas veel te laat op de rem kon gaan staan. Een depressie gevolgd door burn-out verschijnselen riep me een halt toe. Tot hier en niet verder: tijd om op te laden. Tijd om teleur te stellen.

Op dit moment belandde ik in een complexe, emotioneel beladen en vooral heel frustrerende fase waarin ik heel hard tegen mijzelf aanliep. Ik krijg bij lange na niet meer voor elkaar wat ik een jaar geleden met twee vingers in de neus deed en een groot gevoel van faalangst steekt de kop op. Mijn ambitie, daadkracht en schreeuw naar succes zijn tot een punt gekomen, dat het me verlamd heeft en nu in de steek laat. De vraag hoe ik nu nog iets van de toekomst ging maken, werd mijn hoofdgedachte. Aangenaam, ik ben Dionne Zwier. Wedden dat dit ook jou bekend voorkomt?

Hoe ga ik in vredesnaam nog wat van de toekomst maken? zoals ik al zei, het was de hoofdgedachte die mij verlamd heeft en nog steeds geregeld haar gezicht laat zien. En na een lange periode van nadenken, huilen en worstelen, heb ik het antwoord, naar mijn idee, gevonden. Ik weerhoud hem je dan ook niet.

In deze fase van zelfbezinning heb ik voornamelijk geleerd mijzelf los te maken van wat anderen van je vinden. Ik was zo extreem bezig met het leven vanuit een extrinsieke motivatie, dat ik leefde zonder mezelf en me niet eens meer bewust kon zijn van wat ík nou eigenlijk wilde, voelde, waardeerde en was. Ik leefde voor de verwachtingen van anderen. Ik leefde niet met succes, maar vóór succes.Het maakte me gelukkig, zo dacht ik. Ik leefde in de klauwen van de prestatiemaatschappij. En zo velen met mij.

Want op het moment dat ik tot stilstand kwam, ontdekte ik pas wat mijn leven nou daadwerkelijk waardevol maakte. Dat waren niet de grote successen die ik bereikte en de momenten dat mensen vol lof over mij spraken; maar de momenten dat ik samen met mensen was die mij waarderen om wie ik ben, niet om wat ik deed. De nachten waarin ik zonder enige druk naar de sterren kon kijken, de nachten die ik samen met hen huilend van het lachen volmaakte, tot de eerste vogels de volgende dag weer inluidden met voorzichtig gezang.

De momenten dat we rebels een lesuur oversloegen om in de stad te gaan ontbijten, maar ook de momenten dat je door de bomen het bos niet meer ziet, alleen maar kunt huilen en je realiseert, dat er altijd een arm is die om je heen gelegd wordt. Stemmen zijn die je steun betuigen en zielen zijn die alleen maar heel erg blij zijn met jouw pure wezen en bestaan. Dat de tijd zijn loyale telling tot zestig vastberaden volhoudt en je laat zien dat alles wat er zo gevaarlijk hard aan zat te komen, net zo hard weer voorbij gaat. En als je daarin roemloos ten onder ging, het niet het einde van de wereld betekende. Al vergeet ook ik dat soms nog wel eens.

Hoe maken we iets van de toekomst?

Realiseer je, dat je in ons huidige bestaan maar weinig invloed kunt hebben op dé wereld, op dé toekomst, maar daarentegen heel veel invloed kunt hebben op jóuw wereld, jóuw toekomst en met een beetje geluk ook die van de mensen om je heen. Je maakt pas echt wat van je leven, als je ook daadwerkelijk durft te leven. Je gevoelens durft te voelen, je emoties durft te ervaren, je open durft te stellen voor alles wat er zich om je heen bevindt. Durf jouw keuzes zo te maken, dat je met een glimlach kunt terugkijken op je verleden en met een opgeheven hoofd de toekomst tegemoet kunt zien: niet zo, dat de mensen om je heen naar je kunnen kijken met een glimlach en jouw toekomst met opgeheven hoofd tegemoet gaan zien, terwijl jij met alle kracht die je nog bezit de tranen en de pijn probeert te onderdrukken die succes met zich meebrengt. Zorg dat jij de keuzes maakt, voordat de keuzes jou maken. Pas dan, ben je klaar om iets te maken van het fenomeen wat zich ‘de toekomst’ noemt. Zelfs, mét succes.

[Dit essay verscheen eerder in de IKschrijf (http://www.ikschrijf.com) essaywedstrijd en werd beloond met de aanmoedigingsprijs]

Zoeken naar essentie … op het wad!

_DSC5386 (1) kopie

Zaterdagochtend 04.30, de wekker gaat! Aardedonker, stilte op het Hogeland. Schiet mijn kleren aan, grijp een banaan en sta buiten. Wachtend op de studenten van het Windesheim Honours Programme Social Innovation. Tijd voor een awakening op het Wad.

The awakening

De ‘awakening’ is onderdeel van de pressure cooker Getting Things Done. Een 24 uur durende challenge, waarbij de studenten van het eenjarige Windesheim Honours Programma, hoofd, hart en handen gebruiken om hun uitdagingen een sprong voorwaarts te brengen. Best kort 24 uur? Niet als je weet dat de meesten tussen de 2,5 en 4 uur slapen. Een enkeling zelfs helemaal niet. Kortom een halve werkweek to get things done!

Individual Learning Journey

Elke student gaat binnen het eenjarige programma de individuele uitdaging aan zijn individual learning journey te optimaliseren. ‘Wie ben ik, wie kan ik worden’, wat zijn mijn kwaliteiten, waar zet ik ze voor in, welke waarde wil ik toevoegen. Nu en later! Dromen, kijken naar blokkades, loslaten en realiseren. Het weekend geeft er extra diepte aan! Onderstaand de sfeerimpressie van een journaling oefening op het Wad! 05.00 uur ‘s ochtends in stilte de uitdaging met je zelf aangaan … tijdens het ontwaken van de wereld!

Zin om samen te reflecteren, bij grote vuren of op het wad? Meer weten over expedities op maat? Bel Hems Zwier (06 21100891)

Eilanden van verlangen

Het Torentje van HooglandOver hoe ‘Samenlopend toeval … een proces vol schoonheid’ tot ‘Eilanden van verlangen’ geraakte. Op zoek naar het antwoord op de vraag of Serendipiteit bestaat.

Het is nog vroeg, het is nog koud. Ik doe de deur open van ‘het torentje’ in Groningen. Een markant gebouw. Bijzonder om hier naar binnen te stappen in wat op het oog een oude werkplaats lijkt. Ik ben een gevoelsmens, althans ik heb een gevoeligheid. Plekken voelen goed, of niet. Deze voelt goed, voelt in beweging, voelt als een spannend jongensboek.

Is het de energie die door dit pand loopt, de gesprekken? Kun je voelen dat zich hier een proces van schoonheid afspeelt? Wat leeft hier, wat wil hier ontstaan vraag ik mij af. Er waren tijden dat we achter de tekentafel even de wereld veranderden, even tekenden hoe we het wilden hebben. Vervolgens was het een kwestie van bouwen, invoeren, uitvoeren, implementeren, uitrollen. Al jaren voel ik dat die tijd voorbij is. De laatste tijd zie ik het ook.

‘Dat wat er wil ontstaan’ sluipt door mijn denken. Dat vraagt kijken, veel kijken, maar juist ook voelen. Soms doet dat vreselijke pijn, je voelt het, maar kunt er nog even niet bij. Het is er wel, maar je kunt het nog niet beetpakken, nog niet denken. Ken je dat? Rust, meer kijken, praten, kijken, voelen, tekenen, schrijven, weggooien totdat je het langzaam ziet ontstaan: dat wat wil zijn, dat wat komen gaat.

Het proces moet schoonheid zijn

Ik ben gevraagd te schrijven over wat hier kan zijn, hier is ‘het torentje’, het torentje van Wouter Hoogland. Een torentje dat nooit af is, dat groeit, dat de tijd heeft, zich daar thuis bij voelt. En als ik binnenstap voel ik dat het bijzonder wordt, maar beetpakken kan ik het nog niet.

‘Het proces moet schoonheid zijn’ zegt Wouter even later, als ik hem ergens op een andere etage tegenkom. Mooier kan het niet worden, praten met iemand die zegt ‘het proces moet schoonheid zijn’. Ken je die gesprekken die moeiteloos gaan? Waarbij visie en ideeën door de lucht vlinderen. Beelden komen en gaan, er ineens iets lijkt te ontstaan, stukjes van een groter geheel zich ineen klikken alsof ze gewacht hebben op deze samenkomst?

Samenlopend toeval

Een toevallige samenloop, dat ene moment in de tijd, dat het juiste was om te versmelten. Dat van een gesprek een dialoog maakt, tot inzichten leidt. ‘Helder zien’ noem ik dat. Of is het helder weten? Toeval? Of is het toe-val? Het toevallen van de mogelijkheden, die er op dat ene moment in de tijd zijn. Een moment dat een tijdknoopje wordt van waaruit in het volgende moment nieuwe onontdekte beelden, wegen, zichtbaar worden. Herken je dat? Van die momenten waar je naar terug kunt gaan, je beseft ‘toen veranderde er iets, daarom zit ik nu hier, ben ik geworden wie ik ben, heb ik gedaan wat ik deed’. Is dat toeval? Zomaar een samenloop van omstandigheden. Is dat serendipity?

Wij zijn het voorlopige eindpunt van onze oorsprong, zegt Wouter. Een uitspraak, die na het uitspreken verdampt tot zijn essentie. Een ingesloten tegenstelling; voorlopig eindpunt. Voor-lopig eind-punt. Er schuilt een wereld in die vier losgemaakte woorden. Een voorlopig eindpunt in de tijd is voorbehouden aan het kleinst deelbare stukje tijd. En dan is het alweer weg naar een volgend voorlopig eindpunt. Een klein tijdsknoopje van een onnoemlijke grootheid. Stel dat je zou kunnen bevatten wat er in dit kleinste moment in de tijd zich allemaal afspeelt. Eén seconde in de werkelijkheid die wij kennen. Ga eens zitten en voel die ene seconde! Voel het regenwoud, het leven, de dood, bergtoppen, stadscentra, de liefde, de moord, honger, overvloed, water, regen, droogte, hitte, een explosie, serene rust. Als alles met alles verbonden is, wat is dan nog een toevallige samenloop van omstandigheden? Serendipity!

Het doet pijn in mijn hoofd als ik het probeer te bevatten.

Baldadig jongetje

Langzaam ontstaat waarover ik wil schrijven. Waarover ik iets wil laten ontstaan. Over de toevallige samenloop of beter toe-vallige samen-loop van het ecosysteem, het web van verbindingen, rond het torentje. Het torentje, dat baldadige jongetje dat zo uitdagend en verwachtingsvol tussen het oude staat. Opgenomen wil worden, maar toch ook weer niet. Er zijn oorsprong heeft, maar toch ook weer niet. Een jongentje dat besloten heeft niet op te groeien, nooit af te zijn.

Het is nooit af

Is het ‘nooit af willen zijn’ in de kern niet de ontkenning van de dood? Het leven willen vieren in de geruststelling dat zo lang het niet af is, het nog niet geleefd is. Alle mogelijkheden, altijd willen openhouden omdat vanuit al die mogelijkheden het proces verder kan? Staan wij niet op een punt in de tijd, waar langzaam, maar zeker het besef groeit dat wij de controle over het proces los kunnen laten. Ontstaat er niet een besef dat het gaat om een proces van oneindige mogelijkheden. Oneindige mogelijkheden die wij vooral niet teveel van te voren moeten inbedden in grootste planmatig opgezette systemen?

Aandacht stolt de onmetelijkheid van mogelijkheden

Natuurlijk blijven wij een vliegtuig bouwen volgens een strikt plan, maar het denken over mobiliteit zou wel eens gebaat kunnen zijn bij het denken in oneindige mogelijkheden. Ik daag je uit! Pak dat ene ondeelbare kleinste moment in de tijd, voel nu niet wat er zich afspeelt, maar voel wat er zou kunnen zijn! Ogen dicht! Voel je het? Waar gaan je gedachten heen? Laat ze even los, probeer niet te denken. Probeer gewoon eens te bevatten wat alle mogelijkheden zijn op dit moment. Voel je de onmetelijkheid?

Dit moment van onmetelijkheid is er altijd, elke seconde weer. Pas als we het proberen te begrijpen, te benoemen lijkt het te verdwijnen door het richten van onze aandacht.

Onze aandacht stolt de onmetelijkheid van mogelijkheden. Onze aandacht geeft vorm aan het proces. Is dit niet de kern van de platitude ‘alles dat je aandacht geeft groeit’. Aandacht is het maken van een keuze. En in deze storm van mogelijkheden, van voortdurende seconden, staat het baldadige jongentje dat nooit af is.

Het is nooit af, dat wat zou kunnen ontstaan.

Het baldadige jongentje als antenne voor de oneindige mogelijkheden, op die plek, in die context, in die tijd. Het is nooit af! Daar waar men het Groningen noemt. Daar waar de tijdgeest regels maakt over ‘wat nooit af’ is en vooral over ‘wat nooit af is’ mag zijn.

Ik zou willen ontdekken hoe, dat wat er nu staat, er door een toevallige samenloop gekomen is. Welke invloed heeft het regenwoud, de bergen, leven, dood, de liefde gehad op dat wat er nu staat. En wie zijn de spelers in dit spel van oneindige mogelijkheden, die in een proces van schoonheid, hun aandacht richten op dat wat zou kunnen ontstaan.

De spelers, mensen, enkelingen, maar verbonden in oneindige netwerken. Netwerken die betekenis geven. Netwerken van waarden, normen en voorkeuren. Misschien denk je uniek te zijn, authentiek, maar wat zijn wij meer dan de sommatie van al het voorgaande; het voorlopige eindpunt van onze oorsprong?

Een web van knooppunten in de tijd

Pak nog eens een vel papier. Lekker groot. Zet nu eens in het middel een kleine cirkel met je naam en leeftijd, de dag van vandaag. Helemaal links de dag van je geboorte. En nu tussen die twee cirkels de belangrijkste gebeurtenissen uit jouw leven. Die momenten dat er echt iets veranderde, de tijd even stilstond, die in jouw ‘museum van het leven’ een prominente plaats krijgen.

Misschien eerst de obligate momenten, geboorte, school, de eerste liefde, maar graaf nu eens dieper. Graaf eens naar die momenten die jouw waarden, jouw voorkeuren, jouw leven veranderden. Teken ze eens? Benoem ze en zet er een datum bij. Vul het papier met al die gebeurtenissen die echt een impact hadden. Wat zie je verschijnen? Jaren van leegte? Enorm volle jaren van hectiek en belangrijke gebeurtenissen? Of misschien een vloeiende lijn, met een bijna ritmische frequentie van gebeurtenissen?

Mijn witte vel vult zich! Eerst grofmazig, maar dan vult het zich steeds fijnmaziger met tijdknoopjes. Verandermomenten, waarop ik zijpaden insloeg, of terugkeerde naar de hoofdweg. Hier en daar een krater, hier en daar een bergtop. Ik kijk en verbaas me. En jij wat zie jij?

En dan het toe-val

Een toevallige samenloop van omstandigheden bestaat dat? En hoe ziet dat er dan uit? Kun je op zoek gaan naar die toevallige samenloop? Als ik naar mijn vel met tijdknoopjes kijk kan ik het toe-val zo aanwijzen! Ik geef ze voor het gemak even een andere kleur. Rare momenten die een enorme impact hadden op wie ik nu ben, waar ik nu sta. Kun jij jouw toe-val aangeven?

En dan de explosie van onmetelijkheid! Kun jij nog aangeven wie de drie belangrijkste personen waren, die op zo’n tijdknoopje het toe-val lieten kantelen. De drie die de uitkomst bepaalden. Die de gebeurtenis maakte tot wat deze was. Voeg de namen van deze mensen toe aan de gebeurtenissen. Zijn het steeds dezelfde personen? Steeds anderen? Of waren het de situaties die de uitkomst bepaalden. Of juist de plekken waar het gebeurde? Best spannend om te zien, om te doen. Alsof je detective speelt in je eigen verleden. Wat een web aan personen. Sommige zijn er maar even, anderen gaan een leven mee. Wat zou het gaaf zijn om aan al die personen te vragen hetzelfde te doen! Vanuit elk tijdsknoopje het web van verbindingen ook te linken met de uitkomsten van die voor jou zo belangrijke personen. Misschien dat we dan begrijpen waarom ze deden wat ze deden op dat voor jou zo belangrijke moment.

Met de huidige rekencapaciteit van computers zou het moeten kunnen. Al die data verzamelen en zien hoe onze cultuur verandert. Verandert door toe-valligheid. Hoe langzaam maar zeker de wereld zich zo vormde, dat het ontstaan van dit bijzondere wordingsproject rond het torentje mogelijk werd. De voedingsbodem aanwezig was. Ligt daar het antwoord op de vraag of het toeval of toe-val was.

Maar nu vooruit kijken

Leuk om het verleden en het web van gestolde mogelijkheden te zien. En dan vraag ik mij af, ‘zou je toe-val in de toekomst zichtbaar kunnen maken’? Zou je als het ware al die tekeningen kunnen extrapoleren richting de toekomst. Zie je dan de tijdknoopjes van nog niet plaatsgevonden toe-val ontstaan? Van gebeurtenissen die gaan plaatsvinden zonder dat de deelnemers zich dat nu al beseffen? Zou de toekomst van het torentje eigenlijk al vastliggen, gewoon door de plaats die het inneemt in het web?

Dromen en ambities

Is de toekomst niet dat wat ontstaat uit onze dromen en ambities? Weven wij niet onze werkelijkheid door onze dromen en ambities te verbinden met die van anderen. Door links of rechts af te slaan op al die kleine tijdsknoopjes van het toeval?

Sinds mijn aandacht zich richt op de vraag of toeval toe-val is begin ik steeds meer te twijfelen of toeval wel bestaat. Ik zou er de literatuur op na willen slaan, maar doe het niet, wil het nog even aan het toeval overlaten.

Maar ik heb iets in gang gezet! Toen ik ja zei op de vraag ‘of ik iets wilde schrijven over het proces van nooit af zijn’, toen ik nadacht over wat dat voor mij betekende. Toen ik de eerste pagina publiceerde als blog, omdat ik wilde weten wat het toeval zou doen.

Op verschillende digitale schuilplaatsen op het World Wide Web vindt nu een dialoog over toeval plaats. Honderden mensen hebben inmiddels de pagina gelezen. Ze hebben mij gevraagd naar het torentje, willen het zien! Hebben doorgeklikt naar de link van de architect. Welk toe-val heb ik daarmee in gang gezet? Welk toevallig toe-val gaat het wordingsproces rond het torentje beïnvloeden.

Is het niet bijzonder om te bedenken dat misschien nu iemand uit Limburg in de trein stapt die het lot van het torentje, over vijf jaar gaat bezegelen. Of heb ik het gedaan? Wordt het torentje het eerste en meest vooraanstaande Europese Onderzoekscentrum naar toe-val. Het baldadige jongetje als antenne voor het toe-val. Een middelpunt van verbonden onderzoekscentra naar de schoonheid van het proces van toe-val.

Uw toekomst uw toe-val

Ik kijk weer naar het vel papier dat voor mij ligt. Alle verbonden tijdknoopjes, de belangrijke actoren, de breekpunten tot aan de dag van vandaag. Rechts is het vel leeg, maagdelijk, onontgonnen. Rechts ligt mijn toekomst, mijn toeval en elke stap die ik neem geeft er vorm aan.

Dromen en ambities, richtsnoeren van verlangen! Zijn zij de werkende kracht, de brandstof voor vooruitgang? Stel nou eens dat ik, op dat witte vel, in mijn toekomst, tijdknoopjes ga neerzetten. Zomaar in het maagdelijk wit, nog niet verbonden, als eilandjes van verlangen. Daar de vermoedelijk belangrijke personen bij zet. Voor nu, voor over vijf jaar, over twintig jaar, over honderdvijftig jaar. Stel dat ik mijn aandacht richt op wat kan ontstaan, op wat zou kunnen zijn, wordt toeval dan toe-val. Is mijn gerichte aandacht voldoende?

Het experiment

Zou het niet bijzonder zijn als iedereen die dit leest een vel papier zou pakken en zijn verleden en gedroomde toekomst in kaart zou brengen? Met als stralend middelpunt het torentje, het baldadige jongentje en de datum van vandaag, het toevallige moment dat je dit leest.

Het torentje als toe-valsgenerator. Zou het niet een proces van ongekende schoonheid zijn om al die tekeningen met elkaar te verbinden. Het zich ontvouwende schouwspel van een naderende toekomst te zien? Stel je eens voor wat het kan betekenen als van iedereen de dromen en ambities zichtbaar worden en mensen spontaan elkaar beginnen te helpen bij de realisatie. Gewoon omdat zij dat kunnen.

Wordt het torentje het middelpunt van zich realiserende dromen en ambities? Van mensen die elkaar succesvol maken, die voor elkaar zorgen, niet omdat het moet, maar omdat dromen realiseren het mooiste en het enige van waarde is. Wordt het torentje het symbool van een andere toekomst? Een nieuwe kijk op dat wat mogelijk is, op dat wat kan zijn.

Doe je mee?

Vooruitzien … stilstaan om te bewegen!

20140309_162925839_iOSReflectie en vooruitzien. Bewust stilstaan. Niet vooruitkijken, maar vooruitzien. Voelen hoe het zou kunnen zijn. Voelen, dat wat klaar ligt, wat kan ontstaan. Begrijpen waar de tijd rijp voor is! Jouw tijd rijp voor is. Vooruitzien, keuzes maken, afscheid nemen. Snoeien, opruimen, verwijderen, laten rusten, laten rijpen.

Stilstaan om te bewegen

Keuzes maken! Klaar maken om te zaaien, braak laten liggen. Bewust stilstaan om te kunnen bewegen. Stilte, om te kunnen horen, luisteren. Een leeg vel papier neerleggen, gedachteloos tekenen. Je verbazen over de resultaten, de waarheden die verschijnen. Sta stil bij 2014. Weet je het nog, vorig jaar? De beloften, de ideeën, de plannen? Wat werd er werkelijkheid, wat verdween? Wat probeer je vruchteloos in leven te houden? Wat tiert te welig, woekert en vraagt om snoeien, opruimen en afvoeren? December een prachtige tijd voor reflectie, voor louterende vuren!

In or Out

Vuur, afscheid nemen. Het nieuwe vraagt om afscheid van het oude, een mooi ritueel, een groot vuur. De hitte voelen, warme gloed op je gezicht. Met een glimlach en wat compassie, voelen dat wat er was er mocht zijn, er nu niet meer toe doet. Mooi geweest, ruimte maken, voor het nieuwe. In or out? Pijnlijk? Welnee, misschien even, maar de bevrijding is groots. Ik zie je denken … wat ga ik ruimen, waar ga ik ruimte aan bieden!

Denk in seizoenen

Bewust ruimen, bewust zaaien. Vertrouwen hebben in de tijd. Begrijpen wat uitgestelde beloning is, verlangen. Soms lijken we het even kwijt te zijn. We willen bevrediging on demand met bijbehorende experience! Snel, 24/7 en op maat. Soms lijken we -de tijd- uit de formule te willen halen. Rijping uit het groeiproces te willen halen. Het zaad tot vrucht willen zien exploderen.
Seizoenen, denk in seizoenen! Pak dat lege vel en teken ze eens, al die projecten, ideeën, initiatieven, lopend werk, vermeende en echte kantelingen. Waar staan ze eigenlijk, lente, winter? Zaaien, oogsten? Plaats ze in een seizoen,geef aandacht en durf te besluiten. En past de grondsoort nog bij het gewas? Het Bestuur bij de uitdaging, het management bij de operatie? Jij bij jouw tuin?

Lekker hè, zo’n maand van reflectie, van vooruitzien, van dromen van dat wat kan zijn!

Zin om samen te reflecteren, bij grote vuren? Bel of email, bij 6 prikken we een datum en gaan op expeditie! Hems Zwier (06 21100891) Mail:Hems@Socialinnovationlab.nl

 

De kracht van het antwoord…..schuilt in de vraag!

fotoEen verwarrend blog dat de ‘leer van het stellen van de juiste vraag’ poneert als de belangrijkste uitdaging van en voor de toekomst. ‘Hoe zou het zijn om te leven zonder alle zaken die mensen gemaakt hebben’; vraagt mijn dochter.

Geen wegen, geen auto’s, geen huizen. Het lijkt haar leuk. Spannend! Even later praten we over kennis. Wat zou dat betekenen als de mens teruggeworpen wordt op dat eerste moment van primair instinctief handelen? Op dat moment dat we nog niets hadden, behalve onszelf?

We zijn al weer uitgekeken op TV programma’s die ons laten zien hoe moeilijk het is om op een onbewoond eiland te overleven. Maar de vraag blijft hoe zouden we het doen? Wat is er voor nodig om dan succesvol te zijn? De verhalen van overlevenden van vliegtuigcrashes in de jungle geven zicht op de ontberingen.

Kennis maakt het verschil

Kennis maakt het verschil, roep ik. Direct toepasbare kennis! Wel of niet giftige slang, eetbaar voedsel, gevaarlijk insect. Beschikken wij nog over die kennis? Vrij kansloos! In de tijd dat melk uit de fabriek lijkt te komen en de enige kip die men kent de diepvriesvariant is. Wij kunnen alles weten, hebben toegang tot onuitputtelijke kennis tot ons gebracht via de digitale snelwegen. Maar hoe kies je uit die brij van kennis de juiste?

Terug naar ons onbewoonde eiland. Welke kennis heb je dan nodig? Een lange lijst van eetbare planten of alleen de kenmerken? De ezelsbruggetjes! De algemene kennis, waarmee je de wereld te lijf kunt gaan. Doorpratend stellen we vast dat kennis om te voldoen aan de onderste lagen van de piramide van Maslow essentieel is. Eten, drinken, slapen en reproduceren! Lekker eenvoudig, iedereen herkent het als het belangrijkste! Al het overige in de piramide is van later zorg. Zelfs de die-hards die WIFI aan de piramide van Maslow willen toevoegen weten wel beter na een weekje survival op een eiland.

De vraag maakt kennis

Even een pijnlijke constatering! De kennis van het reproduceren blijkt bij pubers goed voorhanden. De rest niet! Bijzonder om te beseffen dat bijvoorbeeld de basale kennis van het prepareren van eten en drinken lijkt te verdwijnen uit het collectief geheugen. Specialisten zorgen, langs zorgvuldig uitgebalanceerde procedures, dat wij vanaf de zijkant van een pak de maaltijd kunnen fabriceren. Wij hebben toegang tot alle kennis, maar de basale toepassing ervan lijkt te verdwijnen.

Verdwenen of verdwijnende kennis. Kauw daar eens op! Wat betekent dat nu werkelijk? Een bekende theorie zegt dat de mens zich sprongsgewijs ontwikkelt, afhankelijk van de uitdagingen die voorliggen. Een holbewoner had precies voldoende mentale vermogens om de uitdagingen van grot, wijf en voedsel aan te kunnen. In de huidige complexiteit van alledag overleeft hij geen dag, terwijl overleven juist zijn primaire ding was.

Kennis die niet in evenwicht is met de vraag gaat het dus niet worden. Zelfs niet als die kennis overvloedig aanwezig is. Het helpt niet, het brengt niets, het verwart. Sterker het is ballast! Het remt! Hou dat even vast! Als dat klopt, hebben we behoefte aan kennis op maat van de hedendaagse uitdagingen. Kennis op maat dat hebben we nodig! Survival kit voor de eenentwintigste eeuw! Kennis, of zijn het de juiste vragen, of beter de methoden om de volgende sprong te kunnen maken.

Geen rust voor echte vragen

Hoe ziet dat er dan uit? Welke waarden en inzichten zijn nodig gezien de complexiteit van de hedendaagse uitdagingen. Hebben we daar antwoorden op? Lukt het om weg te blijven uit al te simplistische visies? zijn we niet gewend geraakt aan veel te veel antwoorden! Ontbreekt de rust om in de snelheid van alledag echte vragen te stellen! De waan van de dag lijkt immers om antwoorden te vragen, niet uit te dagen tot het stellen van vragen!

Wie doet het nog, doorvragen tot de essentie op tafel ligt, onderzoeken! Zijn we het verleerd? Het waarderend onderzoeken van de door ons geconstrueerde werkelijkheid. Heeft Google ons de kennis en kunde van het stellen van de echte vragen ontnomen? Google als de gemaksbrenger. Op elke vraag, direct een antwoord. Geen hard zoekproces, geen expeditie naar mogelijkheden, maar een antwoord binnen 0,10 seconde? Zoals de fabriek de melk levert, levert Google het antwoord. Het eindproduct, zonder de weg waarlangs het totstandgekomen is.

Ik durf te stellen dat het vinden van de juiste antwoorden voor bijna alle uitdagingen, besloten ligt in de kunde van het stellen van de juiste vragen! Dat is niet gemakkelijk, dat is zweten! Dat is ons weer oefenen in die bijna verloren geraakte kunde van het stellen van vragen. Die zuigende vragensteller, die doorgaat tot op het bot, weer op een voetstuk plaatsen! Degene, die de essentie wil vangen, om van daaruit echt te bouwen! Die het durft iets nieuws te construeren … op maat van de huidige complexiteit.

Leiderschap gaat over vragen stellen

Waar leer je dat nog om de juiste vragen stellen? Waar leer je echt het bestaande ter discussie te stellen? Stel je eens voor dat in het onderwijs de vraag in plaats van het antwoord centraal zou staan. Dat elke uitdaging tot een expeditie van vragen zou leiden. Stel je voor dat het onderwijs zou uitblinken in het onderrichten van de leer van het vragen, als belangrijkste methode. Stel je eens voor dat ongebreidelde creativiteit, het onderzoeken van absurdistische mogelijkheden, het verkennen van serendipiteit, de belangrijkste leerwegen in het onderwijs zijn! Dat wij de leiders van de toekomst opleiden in het stellen van de juiste vraag.

Stel je eens voor dat een vraagstuk een echt vraagstuk zou zijn! Ga vandaag eens op zoek naar de juiste vraag in plaats van het juiste antwoord! Ga op expeditie naar de essentie van het vraagstuk!