Category Archives: Transformatie

Waarom samen eten … belangrijk is!

Soms word ik wakker met een idee! Ken je dat? Je doezelt nog wat en ineens is het daar! Samen eten….de weg naar een andere samenleving! Simpele veranderingsstrategieën werken het beste. Eten doen we allemaal, koken ook! Bij ons krijgen de kippen aan het eind van de maaltijd de restjes. Wat nou als ik iets meer zou koken? Eens iemand zou uitnodigen om mee te eten? Iemand die ik nog helemaal niet ken?

En nog mooier, wat nou als iemand mij zou uitnodigen eens mee te eten! En wat nou als er bij ons in het dorp 200 gezinnen zouden zeggen ‘Gaaf, ik doe mee!’ En stel nou eens dat jij dat doet in jouw dorp, wijk, of straat! En wat nou als er ineens 200, 300, 400 mensen zouden zijn die dat in 200, 300, 400 dorpen of steden zouden doen.

Denk even mee! Het hoeft niet elke dag, maar stel één keer per week! Hoeveel mensen eten er eigenlijk alleen? Hoeveel mensen koken niet, te druk, geen zin, te veel moeite? Terwijl twee huizen verder de vuilnisbak lustig meegeniet van de maaltijd!

Hoe leuk zou het zijn om lokaal de ‘community’ beter te leren kennen? Gewoon lekker samen eten, koffie, kennismaken en weer weg. ‘No strings attached’ Voor hoeveel mensen zou het betekenen dat ze eindelijk weer eens contact hebben met een ander.

En wat nou als je dan aan de praat raakt en je hoort dat iemand eigenlijk nooit de deur uitkomt omdat vervoer ontbreekt? Of een ander die een avond weg wil, maar de oppas maar niet geregeld krijgt. Ik hoor je meedenken….of die ander met twee linkerhanden die…. of die kinderen die zo graag, maar…..

Samen eten….is meer dan zorgen dat de interne motor blijft draaien. Denk even terug aan de eerste samenlevingen. Samen eten was het moment van uitwisselen van ervaringen, van wensen, van verbinding! We hebben dat ooit verloren toen het voor de industriële samenleving handiger was dat wij in eengezinshuizen gingen wonen. Mooie kleine eenheden die makkelijker te reguleren waren. Dat heeft ons veel gebracht, maar we lijken er in doorgeschoten!

We lijken nu vooral naar de overheid en instanties te kijken in afwachting van ons eten, zorg, onderwijs en richting! Kap daar nou eens mee! Pak het initiatief terug, regel de zaken zelf! Huhhh roept hij nou op tot het wonen in een commune? Welnee, maar wel tot ‘community building’! Het terugveroveren van alles dat wij zelf samen kunnen regelen.

Terug naar het eten! Eigenlijk is het toch absurd dat wij organisaties als ‘Tafeltje dek je’ hebben, terwijl wij gezamenlijk voor miljoenen aan voedsel weg mieteren! Maak eten weer sociaal, ga verbinden! Lokaal in de buurt! Zie je het voor je ‘Eat2gether’ © gebaseerd op een locatieservice, GPS, iPhoneapp. Een marktplaats van kokers en eters. Uitwisselen en elkaar betalen in de vorm van ‘credits2eat’ Zie je het businessmodel ontstaan!

Zo simpel is het om zelf het stuur weer in handen te nemen. Zo leuk kan samen eten zijn! Enne doe je ogen even dicht, vorm even een beeld bij ‘Samen zorgen….de weg naar een andere samenleving! Voel je um!

Een update

Samen eten mooier is er niet. Misschien dacht je bij het lezen, maar er is best al veel op dit gebied, toch? Bijvoorbeeld thuis afgehaald of Samen eten en dat klopt gelukkig. Ik schreef het blog in september 2011 en sindsdien zijn er al veel mooie initiatieven ontstaan. En er kan natuurlijk altijd meer bij! Zo was ik onlangs bij het Dagelijks bestaan waar je op woensdagochtend om 8 uur kunt aanschuiven voor een mannenontbijt. Rond een kampvuur wel te verstaan. In een grote paella-pan ontstond iets dat het meest weg had van een omelet. Heerlijk! Na het ontbijt worden de klussen van de dag besproken en gaat men aan het werk. Een mooie samenkomst. Zo simpel kan het zijn, eten en tijd nemen voor elkaar.

Open tafel

Mooie initiatieven! Zelf broed ik op een ‘open tafel’ Eén keer per week vroeg in de ochtend! Koffie en zien wie en wat er komt. Een gesprek, een vraag, misschien een idee, lokaal gericht … zeg maar een dorpsplein 3.0. Kijken hoe dat vorm kan krijgen. En welke aansprekende initiatieven ken jij?

Meer weten? Hems Zwier, Social Innovation Lab Tel.nr: 06 21100891 Mail: Hems@Socialinnovationlab.nl

Zen en … Het Nieuwe Tuinen (HNT)

De moestuinDe moestuin, de nieuwe trend in sociale Innovatie. Kent u ze al de ‘vierkante-meter-moestuin’, de verticale moestuin, en niet te vergeten de urban gardeners  op brandtrappen? De meeste bent u vast al tegengekomen. De vierkantemeter moestuin gaat nu mainstream in de tuincentra. Echt nieuw zijn de dakmoestuinen. Lekker je hele dak veranderen in een gezellige en voedzame fruit en groentetuin. We willen weer zicht op het totale wordingsproces van ons voedsel. De zorg voor de bereiding van ons voedsel begint niet meer in de keuken, maar start in de moestuin!

Wat eten we eigenlijk, wat steken we dagelijks in ons mond, hoe veilig is dat eigenlijk? Smaak-wise zijn we er snel uit. Een tomaat uit eigen tuin, smaakt beter dan een tomaat van de discountsuper. Zelfs als deze grootgrutter de mooiste prijzen krijgt voor het meest verse groenten en fruit.

Zen en de kunst van het tuinen

Smaak en voedselveiligheid zijn belangrijke redenen om zo’n vierkante meter bak op het balkon te planten. Of is er meer? Het werken in een moestuin kan heel zen zijn. Het geeft rust dat het werken op de vierkante meter. Mindful gardening de nieuwe trend. De dagelijkse routine van zaaien, wieden, oogsten. Een kalme routine en structuur voor onze jachtige levens.

Het invoeren van groenten uit Brazilië of aardbeien uit Spanje is vervoer-technisch natuurlijk van de zotten. Ooit schreef ik dat de nieuwe boer dat vast beter kan, een soort lokale buurtboer! Nu zijn we hard op weg onze eigen boer te worden. En heb je al niet zelf een moestuin dan komt er wel een in de buurt. Binnenkort heeft elke buurt of straat zijn eigen moestuin. Lekker met elkaar socializen in de buurtmoestuin. Lekker tuinen op basis van je eigen (en natuurlijke) talent. De één een echte zaaier, de ander een noeste wieder en ja hoor u voelt hem al de volgende een ijverige oogster.

Buurtvarken the next step?

Leuk toch zo’n buurttuin? Even Google induiken en je hebt een actuele verzameling van buurtvlijt. Natuurlijk gaat die lokale tuin zich verbinden met andere tuinen, wordt een onderdeel van een groeiende community. Buurttuin 3.0. Na de relatief eenvoudige groenten en fruitteelt doen het eerste buurtvarken, de buurtkoe en de buurtkippen hun intreden. Iets lastiger wellicht, maar het levert uitstekend vlees en goede mest voor de buurttuin. Vermoedelijk trekt de Keuringsdienst van Waren zich nu de haren uit het hoofd.

Als je tussen je oogharen doorkijkt zie je het nieuwe bindmiddel van de participatiemaatschappij. ‘Ga jij nog tuinen vanavond’ wordt een niet meer weg te denken pick-up-line de komende jaren! Het nieuwe tuinen levert een hoop zinvol en maatschappelijk nuttig werk op. In tegenstelling tot het rondlopen met de papierprikker draag je bij aan de voedselketen van jouw buurtgenoten. Educatief is het prettig dat kinderen weer herkennen wat ze eten. Hoe vies je ook een spruitje mag vinden, het verzorgen, weten hoe het groeit kan zomaar de smaak veranderen. En wat zou er gebeuren als de voedselbanken hun eigen netwerk van aanleverende buurttuinen creëren.

Voedselregie als trend

Ligt daar misschien het echte zen van de moestuin? Een bijdrage leveren aan één van de meest essentiële behoeften van de mens; gezond voedsel! Begrijpen hoe het werkt, het zien groeien, het terugpakken van de regie over ons voedsel en de voedselveiligheid.

Bijzonder om te doordenken! Sociale innovatie in de moestuin! Niet terug naar het oude en de ‘vroeger-was-alles-beter’-gedachte, maar denken in een opwaartse spiraal, oude principes, maar dan één niveau hoger. Het ontstaan van de moestuin 3.0 met bijbehorende communities en ‘how to’-YouTubes.

Pop up restaurants

Voor je het weet nemen we de volgende stap, het samen eten in de buurt. Kleine pop up restaurants, met het voedsel uit de buurttuinen. Samen eten, doet samen leven. Buurttuin en het buurt-pop-up-restaurant als nieuwe bindmiddelen voor de zich hergroeperende samenleving.

Kan dat zomaar? Ja, dat kan! Misschien hebben we wat regelluwe zones nodig, een gemeente die wat meedenkt, maar het kan. Breekt de hel los bij de voedselproducenten? Zo’n vaart zal het niet lopen. Het geeft wel het juiste signaal af, consumenten willen weten wat ze eten! Willen regie en ransparantie in hun voedselketen.

Lentezon….of hoe alleen het meest simpele het complexe kan besturen!

5080724854_665ffb013b_bLente! Tijd van nieuwe mogelijkheden. Bijzonder toch hoe de seizoenen eigenlijk moeiteloos verglijden. De natuur weet precies wat haar te doen staat! Een buitengewoon complex systeem dat eenvoudig in een eeuwigdurende transitie staat. Wat kunnen wij daar van leren? Een veranderingsgedicht ter overweging

Lentezon, open barstende grond, ochtendgeluiden bij het eerste licht, vlugge vleugels grijpen alles aan om te bouwen, nesten verschijnen, broedplaatsen van het nieuwe.

Zon verwarmt, geeft aandacht, zonder onderscheid, laat groeien, maakt het verschil tussen leven en dood. Zelfs het kleinste krijgt essentiële warmte, zoveel als nodig is.

De essentie

De essentie van vooruitgang, idee, aandacht, ontwikkeling, geluid maken en vinden, sleuren en bouwen. Globaal beeld, reisroute, onzekerheid mag er zijn, maar niet afremmen.

Ontwikkelen gaat met schokken, geldt voor bijna alles, in fasen, van plateau naar plateau. Niet rechtlijnig, zelden in een rechte lijn. Vraagt om durf, ogenschijnlijk meanderen, maar wees koersvast.

Inzicht, echt inzicht, in diepere lagen. Waar de essentie ligt, groot wachten, nog roerloos, tot de luiken opengaan. Licht dat het omhulsel van vermeende kennis doorbreekt, echt talent, primaire kracht de ruimte geeft.

Wat is de zon meer dan aandacht? Gewoon stralen, aandacht en ruimte geven zonder eisen, maar ondersteunend. Zijn, voeden, enthousiast en doordringend, elk element tot het volle potentieel ontwikkelen.

De mens, gelukkig niet in staat de planeten met regels te verplichten. Tot stralen, niet stralen, doven. Geen bureaucratisch denken in staat ze in procedures te vatten.

Aandacht

Zon, aandacht, mooie leermeester voor het essentiële. Simpel schijnen laat alles ontplooien, zonder planning noch opgelegde regels, rood of groen, groot of klein, rekenen of tekenen.

De natuur stuurt zelden, volgens plannen, budgetten, akkoorden en verdragen. Extreme complexiteiten, simpele robuuste onbegrepen regelsystemen. Wat simpel kan versimpelen tot het essentiële.

Mooie ogenschijnlijke tegenstelling, alleen het meest simpele, kan het meest complexe besturen. Zou de regel moeten zijn bij ontwerp. Bij alles waar mensen denken nodig te zijn.

De Jeugd heeft de toekomst … toch?

De derde rapportage van de Transitiecommissie Stelselvoorzienig Jeugd ligt glanzend en veelkleurig op tafel. De boodschap is helder. Vijftig procent van de gemeenten zijn nog niet klaar, 20 procent zullen het waarschijnlijk op de peildatum niet halen! Er gloort een soort van geleidelijke invoering. U kent dat wel voorlopers, middenmoters en de bezemwagen voor de achterblijvers.

Een noviteit de transitieautoriteit

De Transitiecommissie ook wel commissie Geluk genoemd(naar zijn gelijknamige voorzitter) geeft aan dat er belangrijke taken belegd worden bij de nieuw in te stellen Transitieautoriteit Jeugd. Een concreet plan is echter nog niet beschikbaar. Maar vrijwel zeker zal deze autoriteit zich buigen over de verwachte hoge  frictiekosten. Het inzetten van een transitieautoriteit is vast geen vlucht naar voren! Wel lijkt het op een centraal orgaan in een decentraal zwaar onder druk staande operatie.

Van transitie naar transformatie

De benodigde transformatie (de werkelijke ingezakte verandering) komt nog niet echt op gang, maar is essentieel voor het verzilveren van de beoogde besparingen en verbeteringen in de voorgestelde stelselwijziging. Er wordt nu vooral ingezet op de transitie. Het technisch van A naar B brengen van de vernieuwing. ‘Gelukkig’ roept het merendeel van de transitiemanagers ‘zich midden in het maken van afspraken te bevinden’. Transitiespeak voor -we zijn er nog lang niet, een concrete datum kan en ga ik niet afgeven-. En dat laatste gaat vast leiden tot een strategie van een geleidelijke overgang in tegenstelling tot de eerder voorgestelde ‘big bang’-strategie waarbij alle gemeente per 1 januari 2015 overgaan.

De gemeenten aan zet

Kortom de gemeenten zijn aan zet. Er valt nog veel te doen en te verzinnen, zowel in de lokale als de regionale samenwerking, de inrichting van taken en het zorgen voor zorgcontinuïteit. De voortgang bij gemeenten wordt in de rapportage kort en bondig samengevat:

Schermafbeelding 2014-03-05 om 09.54.12

Nog veel te doen! Natuurlijk komt het aan op de lokale samenwerking, want daar gaat het gebeuren. Wijkteams, laagdrempelige toegang en een stevige efficiencyverbetering zijn snel in het oog springende ‘issues’, maar het zal ook gaan over zwaardere vormen van zorg en de zekerheid van toegang tot een adequaat AMHK (Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling). Dat vraagt om aandacht! De zorg voor jeugd is immers de zorg voor uw toekomst!

Transformatie vraagt om betrokken meedoen

Na de transitie volgt de kronkelige weg naar transformatie, het intrinsieke doorleven van de zorg voor jeugd vanuit de nieuwe waarden. De uitdaging zal zijn om daar het welbegrepen eigenbelang te laten prevaleren! Vorm vooral uw eigen oordeel. Download de derde rapportage!

Welbegrepen eigenbelang … uw mooiste toekomst!

verbindingklein kopieWelbegrepen eigenbelang, wat is dat eigenlijk? En hoe kan het helpen bij het realiseren van uw doelen. Een pleidooi voor het echt begrijpen van uw belang. Zet de essentie  centraal, creëer een gemeenschappelijke ambitie en kom tot een beter ontwerp. Social Design for the future. Laat u verleiden! 

Wij Nederlanders zijn niet zo goed in het welbegrepen eigenbelang. Als ik de bronnen mag geloven zijn de Fransen of de Amerikanen er veel beter in! Wij zijn meer van het eigenbelang. We kennen onze positie, onze kleur en gaan vol voor de winst. Noem het onbegrepen eigenbelang. Er moet een nieuwe fusieschool komen, wij praten er jaren over, komen geen steek verder. Amerikanen schijnen uitmuntend te zijn. Die school moet er komen! Dat onderwijs is belangrijker dan het laten zegenvieren van eigen belang of overtuiging. Het gaat immers over onze kinderen.

Welbegrepen eigenbelang? Ja, als groep je sterk maken voor een gemeenschappelijke ambitie, waarbij de uitkomst altijd beter is dan het najagen van het eigenbelang. Vul voor ‘een school’ een willekeurig ander doel of geïsoleerd optrekkend individu in. Armoede, innovatie, werk, zorg! En direct krijg je een gevoel bij de begrippen macht en onmacht.

Lastig proces of simpel mechanisme
Slecht in welbegrepen eigenbelang? Komt dat door onze historie van verzuiling? Versluieren onze ego’s en gestold eigenbelang de blik op het welbegrepen eigenbelang. Stap eens een bestuursvergadering in, kijk eens rond en luister. Strijdbare taal, korte termijn resultaat en jawel eigenbelang. Niet het brede WIJ staat voorop, maar het wij als bestuur, wij als club, wij als zorgverlener, wij als … vul maar in. Als het moet sluiten we compromissen met andere kleine wij’s. Compromissen met een mager resultaat!

We gaan niet voor de hoogst haalbare kwaliteit. Nee we gaan voor de hoogst haalbare kwaliteit gezien ons belang. Te abstract? Pas het eens toe! Kijk bijvoorbeeld eens naar de transitie in de Jeugdzorg. Of naar die zieltogende verenigingen en stichtingen, die dezelfde doelen wensen te realiseren, maar elkaar bestrijden.

Ik daag je uit! Met wie zou je moeten samenwerken om je doelen dichterbij te halen, terwijl je dit gezien de belangen nu niet doet? Je voorbij gaat aan welbegrepen eigenbelang en je dus nooit de mooiste uitkomst krijgt. Tja misschien betekent dat opheffen en aansluiten. Fuseren en vernieuwen, of gewoon samen-op-trekken

Doe het eens! Pak de uitdaging waar je nu aan werkt, het zweet van op het hoofd krijgt. Ga zitten, vel papier erbij en tekenen! Wat zou het betekenen als je, zelfs met je aperte tegenstanders, zou denken vanuit dit welbegrepen eigenbelang!

Het mooiste of het meest haalbare
Zet jouw mooiste uitkomst neer! Teken het, hoe meer details hoe beter. Laat je niet leiden door ingeschatte belangen van anderen, protocollen, regelgeving en bekende ego’s. Gewoon tekenen. Dromen! Gaat het over de zorg voor Jeugd? Zet het kind centraal en droom! Een voetbalclub, de voetballer centraal! Onderwijs, het lerende kind centraal! Een bakker, het brood centraal! Ik zie je denken: ‘Damn dat levert een heel andere tekening op’. En zo simpel kan welbegrepen eigenbelang zijn!

Simpel, maar niet eenvoudig! 
Het mooiste ontstaat als je simpelweg vanuit de essentie denkt en de belangen even weg laat. Neem jeugd (of vul een andere essentie in). Teken de optimale zorg voor jeugd zonder te starten bij de voor-ingeschatte belangen van alle betrokkenen. Start vanuit de jeugd! En natuurlijk in dialoog MET die jeugd. Niet starten vanuit de reorganisatie en bovenliggende transitiebelangen, ontwerp met de essentie als middelpunt! Durf opnieuw te beginnen! Echte oplossingen te zoeken door vanuit de essentie te starten en niet direct vanuit de randvoorwaarden en belangen. Neem gerust de algemene kaders mee, maar stap uit die perverse prikkel van het eigenbelang!

De kanteling naar welbegrepen eigenbelang
ZO die is naïef hoor ik je roepen! Is dat echt zo? Of is er een kanteling gaande van bestuurders en professionals die begrijpen dat dit de betere weg is. Dat je beter vanuit de essentie kunt ontwerpen. De randvoorwaarden en de soms pijnlijke gevolgen verdwijnen niet! Bezuinigingen, ontslagen, moeilijke keuzes blijven aanwezig. Maar benader deze ook eens vanuit dit essentie-ontwerp-denken. Dat levert zuivere ontwerpen en een sneeuwbaleffect op. Kauw er eens op!

Durf je het aan om te kiezen vanuit de essentie en voor het welbegrepen eigenbelang? Of wil je meedenken? Hoor graag je reactie!