All posts by Dionne Zwier

Hoe maken we iets van de toekomst?

Blogs, Essentie, Gastblog, Onderwijs, Storytelling, Waarden, Zorg voor Jeugd, , ,

We leven in een prestatiemaatschappij. Voor diegene die dat nog niet wist, bij deze. Al vanaf jonge leeftijd wordt er van ons geëist bovengemiddeld te presteren op school en het liefst ook de sportvelden, daarbij keuzes te maken die onze carrière stap voor stap aan banden legt en vervolgens behoren we ook nog extra initiatieven te nemen om de wereld te laten zien wat we zelfstandig in onze mars hebben, een bloemrijk sociaal leven te onderhouden en bovenal laten zien hoe gelukkig we zijn. Alles moet beter, sneller, ambitieuzer. Zonder visie, ben je bij voorbaat al afgeschreven. Op internet probeert iedereen zich met hangen en wurgen van hun beste kant te laten zien, terwijl de kleerscheuren keurig netjes verborgen blijven achter onschuldige emoji’s. ‘Kijk mij nou (gelukkig zijn)!’ schreeuwen we allemaal tegelijk. Het vormt een ruis, dat samen met het geluid van de avondspits weerkaatst en wegsterft tegen de torenhoge kantoorpanden en carrièreladders.

Mensen branden zichzelf op met een tunnelvisie gericht op hun carrière, worden geveld door een onbegrepen burn-out en zijn ongelofelijk verslaafd geraakt aan bevestiging, sociale rangordes en ambitie. De drang om jezelf te bewijzen is groter dan ooit. Deze wereldwijde vraag is nog net niet in hoofdletters geschreven maar danst in vele hoofden rond: hoe maken we iets van de toekomst?

Laat mij mezelf voorstellen. Ik ben Dionne Zwier, inmiddels zeventien jaar en voel me een zodanige wijsneus, dat ik besloten heb deel te nemen aan de schrijfwedstrijd van ‘ik schrijf’. Want, ik schrijf. Heel graag zelfs. En daarbij sprak de titel van de schrijfwedstrijd mij aan. Nog veel erger zelfs. Ik ben Dionne Zwier, zeventien jaar, zit in mijn examenjaar van het VWO en daarbij ben ik niet bang om mijzelf te laten zien. Ik word vaak als ambitieus, daadkrachtig en vooruitstrevend omschreven en daar ben, was, ik enorm trots op. Ik begon namelijk in de brugklas met een mavo-advies en wist me, zonder dat het me extra jaren gekost heeft, op te werken tot het VWO. Tijdens deze bewogen schoolcarrière nam ik veel initiatief: zo organiseerde ik voor de klas een succesvolle tulpenactie om geld op te halen voor onze eindreis – wat zich geëvolueerd heeft tot een groot voorbeeld- en startte ik samen met mijn gymdocent het allereerste Olympic Moves team van onze school: ik organiseerde wedstrijdkleding, de selectie zelf, maakte afspraken met een sportclub om daar mijn trainingen te mogen geven en regelde het vervoer. Daarnaast voetbalde ik en maakte ik op mijn vijftiende mijn debuut in het volwassen vrouwenvoetbal: in de hoofdklasse landelijk. Tussen de vrouwen van een jaar of 24 wist ik mijn mannetje te staan en ook dit zorgde ervoor dat ik op vele vlakken hoge ogen gooide.

Goed gelezen, ik schreef dat ik voetbalde. Ik schreef dat ik trots was. Ik ben inmiddels gestopt met voetballen, doordat ik me flink had overtraind en zodanig geconfronteerd werd met vormverlies, dat ik niet meer met zelfvertrouwen en plezier naar de club kon gaan. Ik stopte, met iets wat de afgelopen acht jaar mijn vurige passie is geweest. Ook op school ging het na mijn overstap naar mijn laatste twee jaren bergafwaarts. Ik was ambitieus, werkte, deelde een sociaal leven en raakte verslaafd aan de flow die succes en waardering met zich meebracht. Zo verslaafd, dat ik mijn nachtrust opgaf en wekenlang na twaalven naar bed ging, om rond zessen mijn dagelijkse race tegen de klok weer voort te zetten. Ik liep achter de feiten aan, maar met een zodanig goed gevoel, dat ik pas veel te laat op de rem kon gaan staan. Een depressie gevolgd door burn-out verschijnselen riep me een halt toe. Tot hier en niet verder: tijd om op te laden. Tijd om teleur te stellen.

Op dit moment belandde ik in een complexe, emotioneel beladen en vooral heel frustrerende fase waarin ik heel hard tegen mijzelf aanliep. Ik krijg bij lange na niet meer voor elkaar wat ik een jaar geleden met twee vingers in de neus deed en een groot gevoel van faalangst steekt de kop op. Mijn ambitie, daadkracht en schreeuw naar succes zijn tot een punt gekomen, dat het me verlamd heeft en nu in de steek laat. De vraag hoe ik nu nog iets van de toekomst ging maken, werd mijn hoofdgedachte. Aangenaam, ik ben Dionne Zwier. Wedden dat dit ook jou bekend voorkomt?

Hoe ga ik in vredesnaam nog wat van de toekomst maken? zoals ik al zei, het was de hoofdgedachte die mij verlamd heeft en nog steeds geregeld haar gezicht laat zien. En na een lange periode van nadenken, huilen en worstelen, heb ik het antwoord, naar mijn idee, gevonden. Ik weerhoud hem je dan ook niet.

In deze fase van zelfbezinning heb ik voornamelijk geleerd mijzelf los te maken van wat anderen van je vinden. Ik was zo extreem bezig met het leven vanuit een extrinsieke motivatie, dat ik leefde zonder mezelf en me niet eens meer bewust kon zijn van wat ík nou eigenlijk wilde, voelde, waardeerde en was. Ik leefde voor de verwachtingen van anderen. Ik leefde niet met succes, maar vóór succes.Het maakte me gelukkig, zo dacht ik. Ik leefde in de klauwen van de prestatiemaatschappij. En zo velen met mij.

Want op het moment dat ik tot stilstand kwam, ontdekte ik pas wat mijn leven nou daadwerkelijk waardevol maakte. Dat waren niet de grote successen die ik bereikte en de momenten dat mensen vol lof over mij spraken; maar de momenten dat ik samen met mensen was die mij waarderen om wie ik ben, niet om wat ik deed. De nachten waarin ik zonder enige druk naar de sterren kon kijken, de nachten die ik samen met hen huilend van het lachen volmaakte, tot de eerste vogels de volgende dag weer inluidden met voorzichtig gezang.

De momenten dat we rebels een lesuur oversloegen om in de stad te gaan ontbijten, maar ook de momenten dat je door de bomen het bos niet meer ziet, alleen maar kunt huilen en je realiseert, dat er altijd een arm is die om je heen gelegd wordt. Stemmen zijn die je steun betuigen en zielen zijn die alleen maar heel erg blij zijn met jouw pure wezen en bestaan. Dat de tijd zijn loyale telling tot zestig vastberaden volhoudt en je laat zien dat alles wat er zo gevaarlijk hard aan zat te komen, net zo hard weer voorbij gaat. En als je daarin roemloos ten onder ging, het niet het einde van de wereld betekende. Al vergeet ook ik dat soms nog wel eens.

Hoe maken we iets van de toekomst?

Realiseer je, dat je in ons huidige bestaan maar weinig invloed kunt hebben op dé wereld, op dé toekomst, maar daarentegen heel veel invloed kunt hebben op jóuw wereld, jóuw toekomst en met een beetje geluk ook die van de mensen om je heen. Je maakt pas echt wat van je leven, als je ook daadwerkelijk durft te leven. Je gevoelens durft te voelen, je emoties durft te ervaren, je open durft te stellen voor alles wat er zich om je heen bevindt. Durf jouw keuzes zo te maken, dat je met een glimlach kunt terugkijken op je verleden en met een opgeheven hoofd de toekomst tegemoet kunt zien: niet zo, dat de mensen om je heen naar je kunnen kijken met een glimlach en jouw toekomst met opgeheven hoofd tegemoet gaan zien, terwijl jij met alle kracht die je nog bezit de tranen en de pijn probeert te onderdrukken die succes met zich meebrengt. Zorg dat jij de keuzes maakt, voordat de keuzes jou maken. Pas dan, ben je klaar om iets te maken van het fenomeen wat zich ‘de toekomst’ noemt. Zelfs, mét succes.

[Dit essay verscheen eerder in de IKschrijf (http://www.ikschrijf.com) essaywedstrijd en werd beloond met de aanmoedigingsprijs]

Mensen streven naar onmenselijkheid!

Blogs, Onderwijs, Waarden, , ,

IMG_6324In een zoektocht naar wat als goed en kwaad bestemd kan zijn, een complot met de Duivel of jouw lot behoort te zijn, zal de grootste boosdoener ook zijn zachte kanten kunnen onthullen. Laat je leiden zonder vooroordelen, alleen dan zal je nieuwe waarheden kunnen vinden: want wat is eigenlijk goed en wat is kwaad? 

Het onafhankelijke dat ons menselijk maakt. Laten we dit vraagstuk eens met existentialistische en structuralistische ogen beschouwen. Vanuit het existentialisme zou onze existentie ons leiden naar een essentie, welke slechts tijdelijk is. Want wat de mens doet en bepaalt, schept een essentie voor de periode dat men zich hiermee bezighoudt. We hebben zelf de macht het tij te keren, een andere koers te gaan varen en een andere essentie tegemoet te gaan. Wij zijn vrij, in hoeverre we dat zelf durven aan te grijpen en trouw durven te zijn aan het onafhankelijke dat ons menselijk maakt.

Al zijn wij mensen altijd op zoek naar het zekere en vaste, de waarheid, een patroon dat van ons ‘iets’ maakt. We geven hierbij onze vrijheid op om een rol te kunnen vertolken, waarin wij onszelf kunnen verstoppen en in comfort kunnen vervallen. Want dat is precies waar wij mensen naar hunkeren, zekerheid: want zekerheid creëert rust. Echter is dat zekere, dat vaste patroon, nou juist de grootste vijand van de mens. Want wanneer wij uit gaan van het zekere, neigen we in mijn ogen naar het gemiddelde. Want het zekere, moet een patroon zijn waar mensen aan kunnen voldoen.
Je moet een rol kunnen vertolken waaraan wij kunnen gewennen, wat wij kunnen leren en waarin wij dingen netjes kunnen opvolgen, gehoorzamen of opleggen: we belanden in het structuralisme. Alles wat hiervan afwijkt is in ieder geval niet goed, soms zelfs gevaarlijk. Zo streven wij in onze ogen naar vooruitgang, welke we doormiddel van een zekerheid, een patroon, alleen maar stagneren.

Het creëren van onmenselijke machines

Wij houden onszelf fantastisch voor de gek: de mens maakt zichzelf onmenselijk door een patroon op te leggen, een bepaald soort eisende maatschappij te bedenken. En die door mensen gecreëerde maatschappij, weet onszelf nu te temmen.
De Wolkenatlas representeert hierbij ons streven naar het perfecte patroon, het creëren van volmaaktheid, het dus eigenlijk creëren van machines.
Want laten we nou eens eerlijk zijn tegen onszelf: onafhankelijkheid is onbevangen en valt maar zeer slecht in een patroon te stoppen. Dit onafhankelijke houdt ons menselijk, uniek en vooruitstrevend. Een patroon daarentegen geeft ons zekerheid, die ons stapje voor stapje van deze onbevangenheid durft te beroven. Wij worden hierin aangepast, tot we kunnen voldoen aan een patroon en afwijkende gedachtes eerder kunnen uitsluiten. Wij mensen, streven naar onmenselijkheid. Toch is er een verband te vinden. Want dit onafhankelijke, de drijfveer van ons individuele bestaan, laat ons toch ook zeker hunkeren naar een bestemming, waarin wij uiteindelijk wel tot rust kunnen komen. Wij mensen worden verleid door het willen voldoen en het slagen, het succesvol afronden: het beloningssysteem geleerd door een maatschappij.

De Wolkenatlas en De Diepe Wildernis: De Wegen, staan lijnrecht tegenover elkaar. De Diepe Wildernis: De Wegen, laat ons de gevolgen van onbevangenheid zien, terwijl De Wolkenatlas ons de gevaren voorschotelt van het streven naar het perfectioneren van een systeem, het zekere.
In De Diepe Wildernis: De Wegen wordt het leven van een bandiet, een ‘Jaqunco’ beschreven. Hij verteld drie aaneengesloten dagen over wat hij meegemaakt heeft. De schrijver luistert, zegt het hele boek geen woord. De Jaqunco praat, zonder enige vorm van structuur, over zijn verdiensten. Pas als het boek uitgelezen is kun je de touwtjes aan elkaar gaan knopen en moet je het boek eigenlijk nogmaals lezen om het te kunnen begrijpen. De schrijver schrijft enorm poëtisch, virtuoos en laat de zoektocht naar wat goed en kwaad zou zijn doorsijpelen. Want wat is eigenlijk goed en kwaad? Kan je eigenlijk wel bezeten worden door de Duivel of is dit slechts een excuus voor het veroorloven van wangedrag?

Goed en kwaad is een illusie

Als je het mij vraagt is goed en kwaad een illusie. Opnieuw een patroon, opgelegd door een overheersende maatschappij die een massa in toom weet te houden. Je handelt naar de normen en waarden die je zijn aangeleerd vanaf je eerste aanraking met het menselijke bestaan. Goed en kwaad is een norm die is ontwikkeld als een soort manier om mensen vredig naast elkaar te kunnen laten leven. Alleen: onderschat het belang hiervan niet!
Zonder goed en kwaad, en enig patroon, dat ons houvast kan bieden voor het functioneren van een samenleving, zou ons bestaan wellicht haar tijdelijke essentie niet eens kunnen ontdekken of belemmeren.
Misschien, moeten we de maatschappij, het patroon, het goede en het kwade, anders benaderen:
De perfecte maatschappij moet geen streven meer zijn, maar slechts een wenkend perspectief.