Welbegrepen eigenbelang, wat is dat eigenlijk? En hoe kan het helpen bij het realiseren van uw doelen. Een pleidooi voor het echt begrijpen van uw belang. Zet de essentie  centraal, creëer een gemeenschappelijke ambitie en kom tot een beter ontwerp. Social Design for the future. Laat u verleiden! 

Wij Nederlanders zijn niet zo goed in het welbegrepen eigenbelang. Als ik de bronnen mag geloven zijn de Fransen of de Amerikanen er veel beter in! Wij zijn meer van het eigenbelang. We kennen onze positie, onze kleur en gaan vol voor de winst. Noem het onbegrepen eigenbelang. Er moet een nieuwe fusieschool komen, wij praten er jaren over, komen geen steek verder. Amerikanen schijnen uitmuntend te zijn. Die school moet er komen! Dat onderwijs is belangrijker dan het laten zegenvieren van eigen belang of overtuiging. Het gaat immers over onze kinderen.

Welbegrepen eigenbelang? Ja, als groep je sterk maken voor een gemeenschappelijke ambitie, waarbij de uitkomst altijd beter is dan het najagen van het eigenbelang. Vul voor ‘een school’ een willekeurig ander doel of geïsoleerd optrekkend individu in. Armoede, innovatie, werk, zorg! En direct krijg je een gevoel bij de begrippen macht en onmacht.

Lastig proces of simpel mechanisme
Slecht in welbegrepen eigenbelang? Komt dat door onze historie van verzuiling? Versluieren onze ego’s en gestold eigenbelang de blik op het welbegrepen eigenbelang. Stap eens een bestuursvergadering in, kijk eens rond en luister. Strijdbare taal, korte termijn resultaat en jawel eigenbelang. Niet het brede WIJ staat voorop, maar het wij als bestuur, wij als club, wij als zorgverlener, wij als … vul maar in. Als het moet sluiten we compromissen met andere kleine wij’s. Compromissen met een mager resultaat!

We gaan niet voor de hoogst haalbare kwaliteit. Nee we gaan voor de hoogst haalbare kwaliteit gezien ons belang. Te abstract? Pas het eens toe! Kijk bijvoorbeeld eens naar de transitie in de Jeugdzorg. Of naar die zieltogende verenigingen en stichtingen, die dezelfde doelen wensen te realiseren, maar elkaar bestrijden.

Ik daag je uit! Met wie zou je moeten samenwerken om je doelen dichterbij te halen, terwijl je dit gezien de belangen nu niet doet? Je voorbij gaat aan welbegrepen eigenbelang en je dus nooit de mooiste uitkomst krijgt. Tja misschien betekent dat opheffen en aansluiten. Fuseren en vernieuwen, of gewoon samen-op-trekken

Doe het eens! Pak de uitdaging waar je nu aan werkt, het zweet van op het hoofd krijgt. Ga zitten, vel papier erbij en tekenen! Wat zou het betekenen als je, zelfs met je aperte tegenstanders, zou denken vanuit dit welbegrepen eigenbelang!

Het mooiste of het meest haalbare
Zet jouw mooiste uitkomst neer! Teken het, hoe meer details hoe beter. Laat je niet leiden door ingeschatte belangen van anderen, protocollen, regelgeving en bekende ego’s. Gewoon tekenen. Dromen! Gaat het over de zorg voor Jeugd? Zet het kind centraal en droom! Een voetbalclub, de voetballer centraal! Onderwijs, het lerende kind centraal! Een bakker, het brood centraal! Ik zie je denken: ‘Damn dat levert een heel andere tekening op’. En zo simpel kan welbegrepen eigenbelang zijn!

Simpel, maar niet eenvoudig! 
Het mooiste ontstaat als je simpelweg vanuit de essentie denkt en de belangen even weg laat. Neem jeugd (of vul een andere essentie in). Teken de optimale zorg voor jeugd zonder te starten bij de voor-ingeschatte belangen van alle betrokkenen. Start vanuit de jeugd! En natuurlijk in dialoog MET die jeugd. Niet starten vanuit de reorganisatie en bovenliggende transitiebelangen, ontwerp met de essentie als middelpunt! Durf opnieuw te beginnen! Echte oplossingen te zoeken door vanuit de essentie te starten en niet direct vanuit de randvoorwaarden en belangen. Neem gerust de algemene kaders mee, maar stap uit die perverse prikkel van het eigenbelang!

De kanteling naar welbegrepen eigenbelang
ZO die is naïef hoor ik je roepen! Is dat echt zo? Of is er een kanteling gaande van bestuurders en professionals die begrijpen dat dit de betere weg is. Dat je beter vanuit de essentie kunt ontwerpen. De randvoorwaarden en de soms pijnlijke gevolgen verdwijnen niet! Bezuinigingen, ontslagen, moeilijke keuzes blijven aanwezig. Maar benader deze ook eens vanuit dit essentie-ontwerp-denken. Dat levert zuivere ontwerpen en een sneeuwbaleffect op. Kauw er eens op!

Durf je het aan om te kiezen vanuit de essentie en voor het welbegrepen eigenbelang? Of wil je meedenken? Hoor graag je reactie!